Pozytywne wychowanie: metoda, idee, koncepty
W tej części blogu, proponuję Wam artykuły i refleksje o pozytywnym wychowaniu. Opierają się one o prace Jane Nelsen, Isabelle Filiozat i założycieli kierunku Alfreda Adlera i Rudolfa Dreikursa.
Pozytywne wychowanie (pozytywne rodzicielstwo, pozytywna dyscyplina lub edukacja bez przemocy) to podejście do edukacji oparte na szacunku dla dziecka. Dlatego też unika ono wszelkich form przemocy edukacyjnej i zastępuje ją słuchaniem, dialogiem, towarzyszeniem i wzajemnym szacunkiem.
Kiedy usłyszałam o tym koncepcie, zaintrygowana, czytałam, czytałam i czytałam. Pragnęłam na tyle przyswoić sobie jego treść, żeby stał się naturalnym refleksem w moich stosunkach z synem. Jak mi to wychodzi? Dowiecie się tego z części „Perypetie z Jaśkiem”.
Izolowanie dziecka, czyli szkodliwa reakcja na nieodpowiednie zachowanie
Izolowanie dziecka jest częstą reakcją rodziców na jego zachowanie, które uważają za nieodpowiednie. Po wybuchu gniewu, wyrządzonej szkodzie, chwili agresji czy innemu „karygodnemu” zachowaniu, wydaje się, że odesłanie dziecka do kąta czy do swojego pokoju dobrze mu...
Nauczanie empatii w szkole – duński przykład do naśladowania
Nauczanie empatii w szkole wprowadzono w Danii w 1993 jako obowiązkowy przedmiot dla uczniów od szóstego do szesnastego roku życia. Ma ono na celu pokazanie dzieciom, w jaki sposób pomagać innym i jak zastąpić rywalizację poprzez dążenie do polepszenia swoich własnych...
„Pośpiesz się” – Dlaczego nic dobrego z tego nie wynika?
„Pośpiesz się”, „Nie mamy czasu”, „Przestań tak się grzebać”! Na pewno znacie takie sytuacje z własnego doświadczenia. Kiedy potrzebujemy, żeby dziecko coś zrobiło albo po prostu było do naszej dyspozycji. Ale częste pośpieszanie dziecka nie tylko jest dla niego...
W jaki sposób wpływać na wartości u dzieci i młodzieży?
Ktoś może zapytać, po co wpływać na wartości u dzieci i młodzieży? Żyjemy w wolnym kraju, każdy ma prawo do własnej opinii. W zasadzie tak, ale jednocześnie jesteśmy odpowiedzialni za wychowanie naszych dzieci. Jeśli nie są one jeszcze dorosłe, ich mózg nie jest do...
Związek między strachem i agresją – historia Bucefała
Związek między strachem i agresją nie nasuwa się na myśl spontanicznie, kiedy mamy do czynienia z przemocą. Często wydaje nam się, że wprost przeciwnie: osoba agresywna niczego się nie boi, dlatego „pozwala sobie” na agresję. To przecież my się jej boimy. Na ten...
Kiedy dziecko bije… Jak reagować?
Zdarza się, że dziecko bije. Rodziców, rodzeństwo, inne dzieci, albo nawet zwierzęta. Znam to z doświadczenia oraz z opowieści innych mam, podobnie jak późniejsze tłumaczenia „nie chciałem, ale samo wyszło”. Zdarza się to również wtedy, kiedy dziecko nigdy nie zostało...
Dlaczego gniew jest pożyteczny?
Gniew jest pożyteczny. Niektórych to stwierdzenie może zdziwić, bo często postrzegamy gniew jako negatywną i zbędną emocję. (Żadna emocja nie jest zbędna, odzwierciedla jedynie to, co odczuwamy w danej chwili.) Szczególnie u dzieci, ale nie tylko. Jestem pewna, że...
Nauka cierpliwości i opóźniona gratyfikacja
Nauka cierpliwości zaczyna się od najmłodszych lat. Mimo, że specjaliści namawiają nas do szybkiej reakcji na wołania dziecka, w końcu pojawia się ten moment, kiedy dziecko nie może mieć od razu tego, czego potrzebuje. Bo mama nie usłyszała, bo nie jest w stanie...
Jeżeli opinia innych osób ma zbyt duże znaczenie…
Przeczytałam ostatnio pewną powiastkę filozoficzną, która w bardzo obrazowy sposób pokazuje, dlaczego opinia innych osób nie powinna mieć dla nas znaczenia. Może pomoże ona także Waszym dzieciom (a może i Wam) nabrać dystansu do krytyki? Oraz poradzić sobie z...
Kiedy przepraszanie dziecka wzmacnia rodzinną więź
Dla niektórych rodziców przepraszanie dziecka nie należy do regularnych praktyk. Zapewne wywodzi się to z edukacji otrzymanej od własnych rodziców. Kiedy to dziecko nie było szanowane, jak na to zasługuje, kiedy nie miało głosu, kiedy jego emocje i potrzeby odkładane...
Motywacja zewnętrzna i wewnętrzna: od czego zależy chęć działania?
Istnieją dwa rodzaje motywacji: motywacja zewnętrzna i wewnętrzna. Choć prawdopodobnie rzadko się nad nimi zastanawiamy, mają one ogromne znaczenie w rozwoju dzieci. Z obserwacji wiemy, że nie wszystkie dzieci są jednakowo wrażliwe na motywację wewnętrzną. Niektóre...
Znaczenie neuronauki dla wiedzy o rozwoju psychologicznym dzieci
Jakie jest znaczenie neuronauki dla wiedzy o naszym rozwoju psychologicznym? Ogromne. Tak fundamentalne, że zmieniła nasze spojrzenie nie tylko na wychowywanie dzieci, ale również na relacje międzyludzkie. Neuronauka zajmuje się bowiem badaniem układu nerwowego. W...
Spotkania rodzinne, czyli wspólne rozwiązywanie problemów
Spotkania rodzinne (family meetings, według Jane Nelsen) są jedynym ze sposobów, dzięki któremu możemy w prosty sposób polepszyć nie tylko relacje w rodzinie, ale i naszą wzajemną współpracę. (Oczywiście, w miarę potrzeby.) Polegają one na regularnych, co tygodniowych...
Posłuszne dziecko, czy na pewno tego pragniemy?
„Posłuszne dziecko” jest dla wielu rodziców komplementem. Może dlatego, że mają wrażenie, że dobrze swoje dziecko wychowali? Oprócz tego, że „posłuszne” jest niebezpieczną etykietką, na które jestem uczulona, za nic nie chciałabym, że mój syn odpowiadał temu opisowi....
Przed piątym rokiem życia dzieci nie potrafią opanować złości
Jedną z częstych trudności wychowawczych, z którą spotykają się rodzice, są emocje dzieci: sposób ich wyrażania, a dokładniej napady złości. Rodzice skarżą się, że dzieci nie potrafią opanować złości, że łatwo ulegają kaprysom. Próbują więc różnych metod, ale mimo...
Aktywne słuchanie i jego korzyści (nie tylko) dla dziecka
Aktywne słuchanie jest jedną z metod komunikowania się, która przyczynia się do pozytywnych relacji z dzieckiem. (Stosuje się ją z powodzeniem również w kontaktach z dorosłymi.) Nie tylko dlatego, że pokazujemy dziecku, że interesuje nas to, co ma nam do przekazania,...
Bezstresowe wychowanie, jaki związek z pozytywnym wychowaniem?
Ostatnio spotkałam się z zarzutami, że wychowanie bez kar, przemocy i strachu to bezstresowe wychowanie. (Ma ono, jak zapewne wiecie, dość negatywne opinie nie tylko wśród rodziców, ale i wśród psychologów). Były to odpowiedzi na argumenty, że dzieci nie wolno bić, że...
Agresja i poczucie zagrożenia: jak reagujemy na strach?
Często spotykamy się u dzieci z nieuzasadnioną agresją. Na pierwszy rzut oka nie ma ona wytłumaczenia. (Chociaż każde zachowanie ma swoją przyczynę… Agresja i poczucie zagrożenia są ze sobą związane, ale o tym zaraz.) Kiedy dziecko popchnie, uderzy, podrapie inne...
Teoria przywiązania: kiedy mama jest główną figurą przywiązania
Czy teoria przywiązania coś Wam mówi? To bardzo ważny koncept, który pozwala nam zrozumieć niektóre „kaprysy” naszych dzieci. Czy zdarza się Wam, że dziecko, które zachowuje się porządnie w przedszkolu, szkole, czy w towarzystwie babci, jak tylko Was zobaczy, wpada w...
Zamiast krytyki, zrobić lepiej następnym razem
Komu z nas nigdy nie zdarzyło się zganić dziecko (może także innego dorosłego? W domu? W pracy? Wśród znajomych? Na ulicy?) za nieodpowiednie zachowanie? Świadomie, albo nie, zranić jego uczucia? Na własnym przykładzie, na pewno doświadczyliśmy faktu, że krytyka może...